سندرم کانال گویان زمانی رخ می‌دهد که عصب اولنار هنگام عبور از فضایی به نام کانال گویان در مچ دست، فشرده شود یا تحت‌فشار قرار بگیرد. عصب اولنار یکی از عصب‌های اصلی دست است و از طریق اپیکوندیل داخلی به سمت پایین گردن حرکت می‌کند و پس از عبور از زیر عضلات ساعد، به انگشت کوچک و انگشت حلقه در کف دست می‌رسد. این فشردگی که ممکن است بر اثر کیست یا فشار بیش‌از اندازه بر این عصب وارد شود، موجب بی‌حسی، گزگز و سوزن‌سوزن شدن در انگشتان کوچک و حلقه خواهد شد. این سندروم بیشتر در افرادی شایع است که کارهای سنگین و تکراری، با مچ خود انجام می‌دهند. تشخیص این بیماری با بررسی‌های فیزیکی توسط پزشک متخصص و دقت در علائمی است که بیمار ذکر می‌کند (احساس درد، بی‌حسی و گزگز در انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه). پس از تشخیص صحیح این سندروم، ابتدا درمان‌های ملاحظه‌کارانه و سپس درمان‌های پیشرفته‌تر مانند جراحی، توصیه می‌شود. با ما همراه شوید تا در این مقاله با توصیههای لازم پس از درمان سندروم کانال گویان آشنا شوید.
بهبود سندروم کانال گویان
بهبودی سندروم کانال گویان، چه به روش درمان‌های محافظه‌کارانه و چه به روش جراحی، بیمار به بیمار، متفاوت است و ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. علائمی مانند بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن ممکن است به سرعت بهبود یابند یا ممکن است تا شش ماه طول بکشد تا کاملا از بین بروند.
اگر فشردگی عصب اولنار شدید باشد یا برای مدت طولانی درمان نشده باشد، ممکن است برخی علائم پس از جراحی نیز باقی بماند.
توصیههای لازم پس از درمان سندروم کانال گویان
پس از تشخیص سندروم کانال گویان، توصیههای زیر به بیماران داده می‌شود که عبارتند از:
- برای طولانی‌مدت به مچ دست فشار وارد نشود.
- فعالیت‌هایی که درد را در مچ دست تشدید می‌کند، باید محدود شود.
- کمپرس یخ را روی ناحیه دردناک قرار داده و این کار هر بار به‌مدت 15 الی 20 دقیقه انجام گیرد.
- انجام ورزش‌های سبک جهت کاهش درد، تحت‌نظر پزشک متخصص توصیه می‌شود.
در صورت انجام توصیههای پزشک و به‌خصوص استراحت دادن به مچ دست، بهبودی بسیار سریعتر حاصل شده و دردها کاهش می‌یابند.
کاهش درد و سایر علائم
از مهم‌ترین قدم‌های تشخیص و سپس تصمیم‌گیری جهت درمان، یافتن علت بروز این سندروم است. با اصلاح وضعیت و متوقف کردن عامل به‌وجودآورنده سندروم، می‌توان گزینه‌های درمانی را بررسی کرد.
بیمارانی که سبک زندگی خود را تغییر می‌دهند، بهبودی قابل توجهی در علائم خود مشاهده خواهند کرد.
در برخی موارد، بدون نیاز به جراحی و تنها با استراحت دادن به مچ دست، التهاب فروکش کرده و دردها از بین می‌روند. همچنین احتمالا در صورتی که آسیبی جدی به عصب وارد نشده باشد، ترکیبی از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است برای مدیریت دردمفید واقع شود.
بهبود قدرت
وجود درد و بی‌حسی در مچ و انگشتان دست، موجب تضعیف عضلات می‌شود. انجام تمرینات مناسب جهت تقویت عضلات و تاندون‌های اطراف مچ دست، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
اگر فشردگی عصب اولنار در مچ دست بسیار شدید است، ورزش درمانی توصیه نمی‌شود.
دلیل توصیه ورزش در مراحل بهبودی یا پس از عمل در جهت افزایش قدرت دست، گسترش دامنه حرکت و کسب مجدد مهارت انگشتان درگیر است.
استفاده از آتل یا بریس
مچ دست که با آتل یا گچ بسته می‌شود، باید بالاتر از سطح قلب نگه داشته شود تا تورم کاهش یابد. دستورالعمل‌های فیزیوتراپی برای آموزش تمرینات انعطاف‌پذیری و دامنه حرکت انجام می‌گیرد.
توصیه می‌شود که جهت کنترل علائم و جلوگیری از خمیدگی مچ دست هنگام خواب، از آتل مچ، استفاده شود.
بازگشت به فعالیت
پس از تشخیص دقیق بیماری و انتخاب روش درمان، با برنامه‌ریزی دقیق و انجام فیزیوتراپی، بیمار می‌تواند به فعالیت‌های سابق خود بازگردد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند نقش مهمی در بهبود سندروم کانال گویان به‌ویژه پس از جراحی داشته باشد.
همچنین یک برنامه ورزشی خانگی باید به عنوان بخشی از استراتژی توانبخشی ایجاد شود و در کنار درمان‌های فیزیوتراپی انجام شود.
اگرچه هر بیمار با سرعت متفاوتی بهبود می‌یابد، احتمالاً باید شش تا هشت هفته در جلسات کار یا فیزیوتراپی شرکت کنید و باید انتظار داشته باشید که بهبودی کامل چندین ماه طول بکشد. با انجام حرکات فعال دست و تمرینات و همچنین استفاده از کمپرس یخ، ماساژ بافت نرم و کشش دستی برای کمک به توسعه دامنه حرکتی بسیار مفید است. هنگامی که بخیه‌ها برداشته می‌شوند، با فشار دادن و کشش، عضلات دست تقویت می‌شوند.
با پیشرفت بیمار، تمرینات دیگری برای بهبود کنترل حرکات ظریف و مهارتی، استفاده خواهد شد.
فیزیوتراپیست کمک می‌کند تا راه‌هایی برای انجام کارهای روزانه خود بیابید، که فشار زیادی به دست و مچ وارد نمی‌کند.
ریکاوری جراحی عصب اولنار
به‌مدت 5 تا 7 روز از آتل استفاده می‌شود.
پانسمان در عرض یک هفته و بخیه‌ها در طی دو هفته برداشته می‌شوند.
بهبودی پس از جراحی ممکن است طولانی شود؛ اما علائم حسی در طی روزهای اولیه بهبود پیدا می‌کند. اگر از قبل ضعف یا تخریب عضلانی وجود داشته باشد، بهبودی ممکن است تا چندین ماه طول بکشد.
بنابراین توصیه می‌شود که هر چه زودتر مداخله درمانی آغاز گردد تا بیشترین سطح بهبودی حاصل گردد.
بیماران می‌توانند بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را بلافاصله پس از جراحی از سر بگیرند. پزشک متخصص می‌گوید که از چه حرکات یا فعالیت‌هایی باید اجتناب کرد. همچنین ممکن است تمرینات فیزیوتراپی را برای تقویت قدرت و تحرک توصیه کند. بسته به نیازهای فیزیکی هر بیمار، ممکن است بتوان یک یا دو هفته پس از جراحی، به سر کار خود بازگردند، اگرچه در ابتدا ممکن است لازم باشد کارهای سبک‌تر انجام دهد.
خطرات پس از جراحی سندروم کانال گویان
عموما جراحی کانال گویان، بی‌خطر و مؤثر است؛ اما خطرات احتمالی ممکن است وجود داشته باشند. این خطرات عبارتند از:
- درد
- خون‌ریزی
- عفونت زخم جراحی
- بی حسی مداوم یا برگشتی در انگشت حلقه و انگشت کوچک
- تحریک مداوم عصب اولنار و علائم مرتبط با آن
- آسیب عصبی
- بهبودی ناقص
- عود مجدد
برخی ممکن است حساسیت اسکار را تجربه کنند، اما با گذشت زمان و درمان، بهبود می‌یابد.
نتیجه جراحی
نتایج جراحی به طور کلی خوب است. اگر عصب خیلی زیاد فشرده شده باشد یا تحلیل عضلانی وجود داشته باشد، ممکن است عصب نتواند به حالت عادی برگردد و برخی از علائم ممکن است حتی پس از جراحی باقی بمانند. معمولا اعصاب به آرامی بهبود پیدا می‌کنند.
در نتیجه
در صورت شروع دردهای مچ دست و بی‌حسی در انگشتان، توصیه می‌شود که سریعا به پزشک مراجعه شود. توصیههای لازم پس از درمان سندروم کانال گویان به بهبود هرچه سریعتر این بیماری کمک می کنند. در قدم اول با استراحت و در قدم‌های بعدی، با انجام درمان‌های خانگی، تزریق و در مرحله آخر با جراحی، دردها در طی چند هفته از بین خواهند رفت و احساس به انگشتان بازمی‌گردد.
